LTS: Phần tiếp theo của bàn tròn trực tuyến Nhìn lại 05 năm mở rộng Hà Nội tụ tập vào câu chuyện đang rất nóng là vấn đề quy hoạch. Từ quy hoạch vĩ mô cho vùng Thủ đô, cân đối quy hoạch đô thị, nông thôn... Cho đến những chuyện sát sườn với người dân như ngập úng đã được các khách mời phân tích. Kỳ 1: 5 năm mở rộng: Thủ đô hoành tráng lên nhiều "Đi" bằng hai chân Nhà báo Kim Dung: - Quay trở lại câu chuyện lan tỏa và tụ tập của HN. Có ý kiến cho rằng trong vùng Thủ đô có sự phát triển thiếu cân bằng, đó là các điều kiện, ưu đãi được dồn cho HN quá nhiều. Trong khi đó, các tỉnh trong vùng lại chưa được quan tâm đầu tư đúng mức để phát triển xứng. Ý kiến của các ông về vấn đề này? Ông Ngô Trung Hải ( Viện trưởng Viện Kiến trúc, Quy hoạch đô thị và Nông thôn - Bộ Xây dựng): Theo thông qua nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 của Thủ tướng, Vùng Thủ đô sẽ không còn là 7 tỉnh, 1 tỉnh thành như trước đây, mà là 9 tỉnh, 1 tỉnh thành. Ba tỉnh mở mang thêm Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang.
Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt trong năm nay phải lập xong quy hoạch Vùng Thủ đô, để làm sao phân chia chức năng và khả năng phối hợp của các tỉnh trong vùng một cách mạch lạc, rõ ràng và đột phá. Cần có những quy chế điều tiết vĩ mô trong vùng, tránh tình trạng cứ bao nhiêu dự án trung tâm tập kết vào thành thị trọng tâm còn các nơi khác lại thiếu vắng. Kết quả có thể ghi nhận là vừa rồi Samsung đầu tư rất mạnh ở Thái Nguyên, Nhật Bản chú trọng vào Hưng Yên. Và các tỉnh Phú Thọ, Bắc Giang cũng đang chuẩn bị kéo các nhà đầu tư vào. Như vậy bài toán phân chia chức năng giữa các Tỉnh trong vùng Thủ đô đang được đặt ra và Chính phủ sẽ chỉ đạo thật chém để điều tiết. Nhà báo Kim Dung: Hội nghị đánh giá kết quả 05 năm mở mang địa giới hành chính vừa rồi đã tổng kết thành tựu nổi trội của mở rộng Thủ đô là xây dựng nông thôn mới. Đó thực sự là một thành tựu quan yếu. Tuy nhiên, đối với một Thủ đô mở mang, nếu so thành quả xây dựng nông thôn mới với đề nghị xây dựng một Thủ đô văn minh, văn hóa và hội nhập thì theo các quý vị đề nghị nào cần thiết hơn? Ông Ngô Trung Hải: Khi mở rộng Thủ đô, tỷ lệ thị thành hóa là 40,6%. Hiện con số này đã được cải thiện. Trong mai sau, khi đạt ngưỡng cao nhất, tôi nghĩ dân số thị thành sẽ là khoảng 60%. Như vậy, HN trong ngày mai xa vẫn còn 40% người dân làm trong khu vực Nông nghiệp. Tuy nhiên, nông nghiệp ở đây là nông nghiệp công nghệ cao, và nông thôn của Thủ đô, khác hẳn những vùng nông thôn truyền thống khác trong cả nước. HN phải đi đầu trong nông nghiệp công nghệ cao để CN hóa, hiện đại hóa nông thôn. Chẳng hạn, các loại hoa, quả, rau do HN trồng sẽ không chỉ hướng đến thị trường trong nước mà còn phải xuất khẩu được ra thế giới. Trong tổng số 401 xã của HN hiện nay thì đến 95% đã có quy hoạch xã. Trong quy hoạch chúng tôi đưa ra, cứ một vài xã dứt khoát phải có một Cụm đổi mới (innovation Clusters) Đây là một mô hình học tập Nhật Bản, Mỹ. Các cụm đổi mới sẽ đóng vai trò nơi khuyến nông rất đặc biệt, hỗ trợ người dân sản xuất và buôn bán hướng về mô hình hiện đại và có sự tham gia của các tập kết đoàn hợp sản xuất và kinh dinh, thương mại và phân phối có qui mô quốc gia và quốc tế. Ông Hồ Quang Lợi (Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội): Quanh câu chuyện nông thôn và thành phố, cần có một quan niệm thật thăng bằng. Hà Nội bữa nay vừa đô thị vừa nông thôn và không có chuyện hy sinh nông thôn vì đô thị, mà phải chú trọng xây dựng, quy hoạch cả hai. Tất nhiên, HN là thành thị, nên dù nói thế nào, yêu cầu tỉnh thành vẫn phải đặt lên trước.
Hà Nội có 401 xã, trong tổng số 577 xã phường. Số xã này không phải thoắt một cái mà thành thành phố được. Nhưng tỉnh thành dần dần sẽ làm sáng nông thôn. Còn bản thân nông thôn cũng được quy hoạch theo hướng nông thôn mới. Đầu tư cho nông thôn trong 05 năm vừa rồi có những nơi tăng gấp 30 lần so với trước. Riêng đầu tư cho xây dựng hạ tầng đường xá ở nông thôn đã là hơn 8 nghìn tỷ. Tỉ dụ 03 xã ở huyện Lương Sơn trước khi chưa về HN thuộc diện nghèo nhất, điện chưa có, tỷ lệ hộ nghèo là 20%. Sau 05 năm thống nhất điện đã về, đường ô tô chạy vào từng ngõ xóm, không khí khác hẳn trước đây. Nói công ty thiết kế nội thất hàng đầu như vậy để thấy rằng HN quý trọng cả vấn đề đô thị và vấn đề nông thôn. Hà Nội bây chừ đi bằng 02 chân. Dĩ nhiên tôi vẫn nhấn mạnh, đối với một Thủ đô, xây dựng thành thị vẫn là hàng đầu và phải có sự ưu tiên đặc biệt. Bài toán di dời Nhà báo Kim Dung: Nhiều quan điểm độc giả chúng tôi nhận được đề cập đến vấn đề kiến trúc, quy hoạch đô thị, mà đầu tiên là chuyện kiến trúc trong khu tỉnh thành trọng tâm được thực hành ra sao so với quy hoạch? tỉ dụ vấn đề các tòa nhà cao tầng phá vỡ cảnh quan? Ông Ngô Trung Hải: Khi Thủ tướng Chính phủ ưng chuẩn Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô HN đến năm 2030 và Tầm nhìn 2050, Chính phủ cũng đã ban hành kèm Quy định về kiến trúc, cảnh quan trong ắt thị thành HN, trong đó đặc biệt quy định rất chặt về tầng cao, mật độ trong các quận trọng điểm. Mới rồi, theo tôi biết HN đã dừng rất nhiều dự án cao trên 9 tầng trong khu vực thành thị trọng tâm, đặc biệt là khu phố Pháp, phố cổ. Như vậy, có thể thấy quy định trên đã thực hành rất nghiêm nhặt, do đó sẽ không có những tòa nhà cao tầng ngất ngưởng tại khu thị thành lõi trung tâm nữa. Nhà báo Kim Dung: Vậy còn vấn đề giãn dân, di dời các trường đại học, bệnh viện, trụ sở các ban ngành... Ra khỏi nội đô, và đây cũng là ý kiến của nhiều độc giả gửi đến như bạn Nguyễn Vân Khánh, bạn Chính Đoàn thì vì sao đến thời điểm này chưa thực hành được như mong muốn của số đông người dân, và để đáp ứng nhu cầu phát triển của HN? Ông Ngô Trung Hải: Chúng ta đã có chủ trương về việc di dời dần tuốt các nhà máy, các cơ sở CN cũ trong thành thị. Tiếp đến là các hệ thống trường đại học, các cơ sở y tế được quy hoạch giãn dần ra để dành những khu vực đó cho phát triển các trọng điểm dịch vụ công cộng, không gian cây xanh. Tuốt các kế hoạch giãn dần đã được Chính phủ đốc thúc các bộ cũng như HN làm tập hợp dứt điểm các cơ sở y tế, giáo dục trước. Còn dự án công nghiệp đã tự động chuyển ra ngoài rất nhiều, hiện khu nội đô không còn nhà máy nữa. Như vậy sau 5 năm, chúng ta có thể thấy các cơ sở y tế đã bị dừng lại không cho phát triển mật độ cao trong khu trọng tâm và được xây cơ sở 2 ở ngoài, các thị thành vệ tinh, thậm chí đến các tỉnh phụ cận. Các trường đại học cũng đang được quy hoạch phân bổ lại trên diện vùng Thủ đô HN, giãn ra các tỉnh xung quanh. Bộ GD ĐT cũng đã sắp xếp các trường đại học đặt ở đâu, trường nào đi hẳn ra ngoài các tỉnh khác, rồi vị trí xây cơ sở 2, và cơ sở 1 co lại như thế nào, giữ nguyên còn bao lăm sinh viên, bao lăm khoa, lớp... Sơ sơ qua 5 năm đã làm được những việc đó. Tuy nhiên, việc đưa cả một trường đại học ra là một câu chuyện rất dài. Xây dựng xong cơ sở mới rồi chuyển dần sinh viên ra cũng phải mất 5 - 7 năm. Với bài toán di dời trụ sở các bộ, ngành thì từ nay đến 2014, cơ quan chức năng sẽ giải phóng mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật khu Tây Hồ Tây và khu Mễ Trì để xây dựng trụ sở mới. Đối với các cơ sở cũ thì cần tính nết bao lăm phần trăm được phép chuyển đổi, và chuyển đổi như thế nào để lấy tiền đầu tư lên cơ sở mới, bao nhiêu phần trăm dành cho đất công cộng, cho cây xanh... Việc di dời phải thận trọng, chính xác với từng Bộ, từng ngành và kiệm ước. Khi trụ sở các bộ ngành được đưa về Hồ Tây, một số công trình sẽ được dùng chung như những hội trường rất lớn, cơ sở dịch vụ ăn uống... Quy tụ về khu hành chính tụ hợp sẽ giúp giảm đầu tư hạ tầng. Ngập úng đã cải thiện nhiều Nhà báo Kim Dung: Có thể nói HN đang đứng trước những thách thức quá lớn về cơ sở hạ tầng. Độc giả Thu Hoài, độc giả Minh Trang gửi cho chúng tôi câu hỏi về vấn đề cơ sở hạ tầng phát triển không theo kịp được nhu cầu đời sống dân, tư duy quản ngại cũng chưa thật xứng tầm. Chả hạn, mới đây khi cơn bão số sáu đổ vào, HN đã biến thành sông. Dù HN đã dành đến 15 nghìn tỉ đầu tư cho cơ sở hạ tầng, trong đó có phần cho cấp thoát nước. Nhờ các vị khách mời giải thích thêm về những bất cập này? Ông Hồ Quang Lợi : Hà Nội mở rộng đang đối mặt với ba vấn đề mất cân đối rất nghiêm trọng, là ách tắc liên lạc, ô nhiễm môi trường, và dân cư quá tải ở khu vực trọng tâm. Ba sự mất cân bằng này đặt ra những bài toán rất lớn mà HN phải giải quyết.
Riêng bài toán giao thông không thể chỉ giải quyết trong một năm, mà có những công việc phải mất tới 10 năm. Tỉ dụ tám tuyến đường sắt thành phố dài tổng cộng hơn 300 km phải sau năm 2020, 2030 mới xong. Hiện HN có khoảng 3,7 triệu xe máy, 400 nghìn ô tô. Dụng cụ liên lạc cá nhân chủ nghĩa quá nhiều. Nếu không có một phương án để quản lý và hạn chế bớt công cụ giao thông cá nhân, trong điều kiện hạ tầng liên lạc kĩ thuật của chúng ta chưa phát triển kịp, thì chẳng thể giải quyết được. Do đó, cần có một giải pháp đồng bộ, phát triển phương tiện giao thông công cộng, nhưng đồng thời phải có hạ tầng kĩ thuật giao thông tương ứng. Ông Ngô Trung Hải : Vấn đề cơ sở hạ tầng phát triển không kịp tốc độ phát triển thành phố là một thách thức rất lớn, không nhiều thành thị trên thế giới thăng bằng được điều này. Paris (Pháp) là tỉnh thành lâu đời, thế mà ô tô vẫn đỗ đầy đường, nhiều lúc Paris còn tắc. Tokyo là một thành phố rất phát triển với GDP bình quân đầu người 50-60 nghìn USD mà người dân hầu như thường dám đi ô tô riêng vào trong trọng tâm Tokyo vì phí đắt kinh khủng. Những quốc gia mạnh còn như thế thì đối với một thành phố GDP bình quân mới 2.257 USD (năm 2012), Đương nhiên tiền chi cho hạ tầng sẽ rất thiếu. Nhà báo Kim Dung: Vậy theo ông, dự kiến bao lăm sẽ là đủ? Ông Ngô Trung Hải: Nếu nói đủ thì phải gấp ít nhất là 10 lần hiện nay, tức là GDP bình quân khoảng trên 20.000 USD. Nhưng theo tính hạnh, đến 2030 HN cũng mới chỉ đến 10.000 USD/ đầu người. Dự trù phải đầu tư gần 100 tỉ USD thì hạ tầng và một số công trình trọng điểm mới tương đối đủ theo tính tình của chuyên gia Mỹ và Hàn Quốc cho Hà Nội. Tuy nhiên, giải quyết vấn đề cân đối phát triển hạ tầng và thành phố là cả một quá trình lâu dài. Để có một hệ thống đường sắt thành phố vươn tới các thành thị vệ tinh, Paris phải mất 40 năm từ khi tư duy đến xây dựng hiện. Bởi thế, với HN, không bắt đầu thì sẽ chẳng có kết thúc. Nếu quyết tâm đeo đuổi các dự án trọng tâm, kiên cố chúng ta sẽ chọn lọc được chuẩn xác hệ thống hạ tầng quan yếu nhất để xây dựng trước. Và cần kiên tâm theo đuổi làm sẽ thực hiện quy hoạch. Còn với câu chuyện là mới cơn bão số 6 mà HN đã ngập. Nếu chúng ta nhìn rộng ra trên mặt chung, sẽ thấy rất nhiều tuyến phố trước thẳng tuột ngập thì nay không bị nữa, Ví dụ như trong khu vực phố Bạch Mai, Thụy Khuê... Rất nhiều tuyến phố, hệ thống cống thoát nước đã được nạo vét hết và thông xuống phía Nam. Nhưng vẫn còn những tuyến, những hồ đang tiến hành xử lý, những tuyến kênh chưa cải tạo hết thì chắc chắn vẫn còn hiện tượng ngập. Riêng chuyện ngập Hồ Gươm là trường hợp rất hi hữu. Giờ không dễ để hạ cốt Hồ Gươm thấp hơn nữa, bởi còn can dự đến vấn đề bảo tàng. Nếu ở khu vực Hồ Gươm, chúng ta làm tốt được việc hạ thấp sâu cả thảy hệ thống tuyến cống về phía Nam thì không có chuyện cửa UBND tỉnh thành ngập như mới rồi. Hồ Gươm là một trong những rốn nước để chuyển nước sang phía Nam, nên cần xử lý sớm. Đối với khu vực thị thành mới, vấn đề nổi lên là làm sao khớp nối. Vì hiện tỉnh thành mới bao giờ cũng chọn đất cao. Nhưng những tuyến cống từ thành phố mới tới hệ thống chung của thành thị chưa nối được hết, chưa phá hoang hết công suất. Hơn nữa dự án thoát nước giai đoạn 2 với 150 triệu USD đang tiếp kiến làm vẫn chưa xong, chưa bơm đủ hết công suất. Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, việc xử lý ngập úng ở nhiều tuyến phố đã được cải thiện rất nhiều. (Còn nữa) Ảnh: Lê Anh Dũng |
Thứ Tư, 21 tháng 8, 2013
Tiền nhiều gấp 10, Thủ đô sẽ hết úng khá là hot ngập
