Nếu là không thực hành thì có vi phạm Luật không, ai vi phạm, và QH nên xử lý như thế nào” ĐB Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước)
Với quy trình như vậy thì có thể nói vấn đề ích lợi nhóm được kiểm soát, dĩ nhiên không loại trừ khả năng sơ hở", Bộ trưởng Hà Hùng Cường nói. Chủ trương rất rõ và lịch trình, bước đi rất chặt đẹp nhằm đảm bảo thực hành mục tiêu cao nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, chống lạm phát. Một trong những nguyên cớ chủ quan được vị tư lệnh ngành Tư pháp chỉ ra đó là sự chủ quan, chưa quyết liệt của một số bộ, ngành; việc kiện toàn củng cố vụ pháp chế của một số bộ ngành chưa được nghiêm theo chỉ đạo của Chính phủ; quy trình xem xét còn kéo dài… Có hay không lợi ích nhóm? ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) băn khoăn, liệu có hay không tình trạng tham nhũng trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật, có phải các bộ bảo vệ ích của mình khi có tình trạng một số văn bản còn mâu thuẫn nhau.
Có những dự án Luật cần sự kết hợp chặt của nhiều bộ liên quan, hay cần phải chờ tổng kết, nghiên cứu toàn diện hơn. Tại kỳ họp thứ 5, QH khóa XIII ĐBQH đã yêu cầu liệu có nên đề nghị Chính phủ ít việc thực hiện chỉ dẫn thi hành Luật trong vòng dưới 2 kỳ họp. Trong đó có nguyên cớ chủ quan là có những dự án Luật chuyên sâu.
Theo ĐB Trần Văn Tấn, tình trạng này đã diễn ra nhiều năm nay, việc đưa vào, rút ra và điều chỉnh các dự án Luật, Pháp lệnh vẫn chưa được cải thiện. Bà Mai bức xúc: “Phải có cơ chế gì, cách thức gì để đưa các chính sách pháp luật đã được quy định rất cụ thể rõ ràng mà tại sao vẫn chưa đi vào cuộc sống”.
Luật thương chính sửa đổi phải lùi 1 kỳ họp vì cần phải chờ thí điểm của việc thực hành thương chính điện tử và thương thảo Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương… Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng cho biết, việc xây dựng và thực hành các VBQPPL những năm gần đây đã có nhiều chuyển biến, chất lượng được cải thiện, quy trình về cơ bản được thực hành, chất lượng lấy ý kiến các bộ, ngành và nội dung đã có nhiều tiến bộ… Về đề nghị của một số ĐBQH về nghĩa vụ của Bộ trưởng và lịch trình giải pháp của Bộ Tư pháp nhằm khắc phục tình trạng nợ đọng văn bản pháp luật, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết, tổng kết công tác năm 2012 đánh giá việc khắc phục tình trạng nợ đọng các văn bản thi hành luật, pháp lệnh có nhiều chuyển biến rõ nét.
Bên cạnh đó, có những dự án Luật theo chương trình ban đầu là sửa đổi, bổ sung một số điều, nhưng sau đó lại phải sửa đổi toàn diện dự án Luật nên cần có thời gian chuẩn bị dài hơn.
Minh Anh. Cũng nêu quan điểm như ĐB Nguyễn Bá Thuyền, ĐB Chu đất nước (Hà Nội) và một số ĐB chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp về việc có hay không tình trạng ban hành VBQPPL phục vụ lợi ích nhóm, hay “lobby” khi xây dựng VBQPPL… Bộ trưởng Hà Hùng Cương cho biết, hiện giờ, quy trình xây dựng VBQPPL là khôn xiết chặt chẽ, qua nhiều xã hội, ngoại trừ việc xây dựng thông tư và thông tư liên tịch chưa có sự kiểm soát tốt.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Phùng Quốc Hiển đánh giá cao sự cương trực và quyết đoán của Bộ trưởng, nhưng dường như Bộ chưa làm hết nghĩa vụ hoặc có phần nể nả khi chính trong bẩm gửi đến UBTVQH còn có mâu thuẫn khi Bộ Tư pháp đã phát hiện nhiều văn bản sai Luật nhưng chỉ dừng ở nhắc nhỏm, phê bình chứ không có biện pháp đề nghị xử lý cao hơn.
Dẫn chứng điều này, ĐB Bùi Mạnh Hùng cho biết, có 8 Luật được QH khóa XII ưng chuẩn nhưng đến nay vẫn thiếu văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành. Phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường về các vấn đề liên quan đến xây dựng và thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) diễn ra sáng 20-8. “Một số nghị định thời kì qua người dân quan hoài như về kinh doanh vàng, kinh dinh xăng dầu, giá than, giá điện.
Vấn đề này, một lần nữa được ĐBQH nhắc đến khi chất vấn Bộ trưởng Hà Hùng Cường. Luật vẫn chờ Nghị định, Thông tư ít gửi đến UBTVQH và các đại biểu QH của Bộ Tư pháp nêu rõ, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong từng lĩnh vực như: Công tác tham vấn xây dựng, triển khai Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh tuy đã đi vào nền nếp nhưng chất lượng còn chưa cao; công tác giám định VBQPPL của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kiểm tra VBQPPL của các bộ, ngành tuy đã được cải thiện một bước nhưng còn hạn chế; việc phân tích, dự báo tác động của chính sách, luật pháp tới đời sống xã hội còn bất cập; khả năng phản ứng chính sách còn chưa kịp thời dẫn đến trong một số lĩnh vực còn những khoảng trống về pháp luật… “Tiếp xúc cử tri rất bức xúc, việc chậm ban hành từ 3-5 năm như vậy chẳng thể nói là chậm mà nếu nói là không thực hiện có được không.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2013 đến nay, tình trạng này lại tăng đột biến, với tổng số văn bản nợ đọng là 107 VBQPPL. Liệu có hay không việc dễ dãi khi điều chỉnh chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh? Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, trong chương trình của QH đúng là có dự án chưa đảm bảo tiến độ, chất lượng một số dự án còn hạn chế.
Bộ trưởng Hà Hùng Cường dìm: “Theo chương trình toàn khóa của QH cũng như của Chính phủ, chương trình Luật, pháp lệnh hàng năm xem ra là hơi nhiều, nhưng có cả chương trình chính thức và chương trình chuẩn bị”. Vị Chủ nhiệm tỉ dụ Pháp lệnh người có công, Pháp lệnh về Người cao tuổi, có hiệu lực nhưng phải đến 1 năm sau mới thực hành được do chưa có các văn bản hướng dẫn thực hiện. Bộ trưởng-Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn yên bình đã cùng Tham gia giải trình các vấn đề có can dự.
Đại biểu (ĐB) Trần Văn Tấn (Tiền Giang), ĐB Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) và nhiều ĐB chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp về tình trạng xin lùi, xin rút khỏi Chương trình một số dự án Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai lại cho rằng giờ không một chính sách nào khi Luật có hiệu lực mà thực hành được luôn.
Tiếp đó, là việc chậm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, vẫn “căn bệnh“ cũ đó là Luật chờ Nghị định, Nghị định chờ Thông tư. Đây là vấn đề không mới, bởi QH đã nhiều lần đề cập. Bộ trưởng Hà Hùng Cường giải trình tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ngoài ra, theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường, có những nguyên cớ khách quan ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng Luật như trường hợp của dự án Luật thương chính sửa đổi.
Dự chất vấn cùng các ĐBQH, chủ nhiệm một số Ủy ban của QH đã nêu nhiều câu hỏi khó đến người đứng đầu ngành Tư pháp.
